Lasy Państwowe podejmują również własne inicjatywy ochronne. Pomagają wybranym gatunkom zwierząt i roślin zasiedlić miejsca, gdzie gatunki te wyginęły (tzw. reintrodukcje) lub gdzie są zagrożone wyginięciem (restytucje). Dotyczy to np. cisa, sudeckich jodeł, cietrzewia czy głuszca.

Szanse na przetrwanie ginącym gatunkom mają dać strefy ochronne dla wybranych gatunków zwierząt (m.in. wokół gniazd ptaków). Leśnicy są za nie szczególnie odpowiedzialni, ponieważ większość z nich znajduje się na gruntach zarządzanych przez LP

Na terenie Nadleśnictwa Solec Kujawski występuje 26 gatunków roślin chronionych. Ochroną ścisłą objętych jest 15 gatunków. Ochronie częściowej podlega kolejnych 11 gatunków.

Najcenniejsze gatunki roślin to m.in:

• widłaki (Lycopodiaceae),
• bagno zwyczajne (Ledum palustre),
• wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum),
• ostnica Jana (Stipa joannis),
• sasanka otwarta (Pulsatilla patens),
• pełnik europejski (Trollius europaeus),
• barwinek pospolity (Vinca minor),
• rojnik pospolity (Jovibarba sobolifera),
• kosaciec syberyjski (Iris sibirica),
• dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis),
• paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare),
• pomocnik baldaszkowy (Chimaphilia umbellata),
• przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis),
• wiśnia karłowata (Prunus fruticosa).

Na naszym terenie żyje 148 gatunków zwierząt podlegających ochronie. Wśród nich ochronie ścisłej podlega 12 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 107 gatunków ptaków i 19 gatunków ssaków. Na szczególną uwagę zasługuje gatunek wysokiego ryzyka narażony na wyginięcie ze względu na postępujący spadek populacyjny - błotniak zbożowy (Circus cyaneus) oraz gatunek niższego ryzyka, ale bliski zagrożenia - wilk (Canis lupus). Ochroną częściową objęte są 4 gatunki ptaków i 1 gatunek ssaków.

W naszym nadleśnictwie wyznaczono także strefy ochronne ostoi, miejsca rozrodu i przebywania rzadkiego gatunku ptaków objętego ochroną gatunkową dla następujących gatunków ptaków:

• bielika (Haliaeetus albicilia) - 2,
• bociana czarnego (Ciconia nigra) - 1,
• włochatki zwyczajnej (Aegolius funereus) - 3,

oraz wyodrębniono obszar funkcjonalny dla żurawia (Grus grus).